تشخیص DNA ویروس HSV-1 در مایع منی مردان نابارور و ارزیابی ارتباط آن با پارامترهای مایع منی در ایران
ناباروری مردان و ویروس HSV-1
نویسندگان:
صالحی وزیری، م، منووری، ش.ح، خلیلی، م، شمسی-شهرآبادی، م، کیوانی، ح، ملائی، ح، فضلی‌پور، م.
مراکز تحقیقاتی:
گروه ویروس‌شناسی و مرکز تحقیقات مقاومت ضد میکروبی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
مرکز تحقیقات و درمان ناباروری، یزد، ایران
چکیده:
مقدمه و اهداف:
ناباروری مردان و ویروس HSV-1: عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STIها) نگرانی اصلی برای پزشکان و محققان در حوزه پزشکی تولید مثل است. بسیاری از عوامل بیماری زا در STI ها باعث بیماری های لاعلاج و اغلب کشنده می‌شوند و از طریق فرآیندهای تلقیح منتقل شده‌اند.
نقش ویروس هرپس سیمپلکس در ناباروری مردان با استفاده از روش های حساس مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این مطالعه تعیین شیوع DNA ویروس HSV-1 در مایع منی گروهی از مردان بدون علامت با مشکلات ناباروری و ارتباط آن با پارامترهای تغییر یافته مایع منی بود.
روش‌ها:
تعداد ۷۰ نمونه منی از مردان نابارور در مرکز تحقیقات و درمان ناباروری یزد، ایران جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل منی و تشخیص Real Time PCR با استفاده از پرایمرها و پروب مخصوص برای ژن gpB ویروس HSV-1 برای تشخیص DNA ویروس HSV-1 در نمونه‌ها انجام شد.
نتایج:
تجزیه و تحلیل منی دو گروه از مردان نابارور شامل گروه عامل مردانه و گروه بی توضیح را نشان داد. DNA ویروس HSV-1 در ۱۶ (۲۲.۸۶٪) از ۷۰ نمونه منی تشخیص داده شد.
تمامی نمونه‌های مثبت HSV-1 دارای پارامترهای غیرطبیعی منی بودند (گروه عامل مردانه).
نتیجه‌گیری:
با استفاده از یک روش مولکولی قوی، شیوع بالای DNA ویروس HSV-1 در منی بیماران نابارور بدون علامت را تشخیص دادیم. هرچند عفونت HSV-1 با نقص‌های حرکتی و مورفولوژی اسپرم‌ها همراه نبود، اما با کاهش تعداد اسپرم در مایع منی مرتبط بود.
کلیدواژه‌ها:
ناباروری؛ ویروس هرپس سیمپلکس؛ واکنش زنجیره‌ای پلیمراز زمان واقعی؛ مایع منی.
مقدمه:
ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) یک ویروس DNA دارای پوشش است که قادر به تکثیر در بسیاری از انواع سلول‌ها است. HSV-1 مسئول طیف گسترده ای از بیماری‌ها از جمله ژینژیواستوماتیت، کراتوکنژکتیویت، انسفالیت، عفونت های نوزادان و بیماری های تناسلی است.
پس از عفونت اولیه، ویروس به صورت نهفته باقی می ماند و ممکن است در طول عمر فرد مجدداً فعال شود، به ویژه در بیماران دارای نقص ایمنی. عفونت اولیه منجر به تشکیل آنتی‌بادی‌ها می‌شود.
با این حال، حتی در حضور آنتی‌بادی‌ها، فعال‌سازی مجدد همچنان رخ می دهد، بنابراین حضور آنتی بادی‌ها تضمینی برای محافظت در برابر عفونت مجدد نیست.
ناباروری یک مشکل عمده در پزشکی مدرن است که تقریباً 20٪ از زوج‌های در سن باروری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علل ناباروری ممکن است متفاوت باشند و عفونت‌های منتقله از راه جنسی یکی از عوامل مهم این مشکل هستند.
مطالعات نشان داده‌اند که HSV-1 می‌تواند در منی و سلول های اسپرم یافت شود. ناباروری ناشی از عوامل مردانه در بسیاری از موارد بدون علامت باقی می‌ماند و علل آن ناشناخته است.
روش‌ها:
این مطالعه به صورت مقطعی طراحی شد تا DNA ویروس HSV-1 در منی مردان نابارور و ارتباط آن با پارامترهای منی را بررسی کند. نمونه‌های منی از 70 مرد که به مرکز تحقیقات و درمان ناباروری در یزد مراجعه کردند، جمع‌آوری شد. رضایت نامه آگاهانه از هر بیمار برای اهداف این مطالعه دریافت شد. هیچ‌یک از مردان یا همسران آنها سابقه عفونت تناسلی هرپسی بالینی تأیید شده‌ای را گزارش نکرده بودند.
نتایج:
تجزیه و تحلیل منی دو گروه از مردان نابارور شامل گروه عامل مردانه و گروه بی توضیح را نشان داد. DNA ویروس HSV-1 با استفاده از روش Real Time TaqMan PCR در 16 (22.86٪) از 70 نمونه منی تشخیص داده شد.
تجزیه و تحلیل منی نمونه‌های مثبت و منفی از نظر DNA ویروس HSV-1 نشان داد که تمامی نمونه های مثبت دارای پارامترهای غیرطبیعی منی بودند (گروه عامل مردانه).
بحث:
HSV-1 عمدتاً سطوح اپیتلیال را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد تبخال‌های دهانی و گاهی تناسلی می‌شود. عفونت اولیه معمولاً از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم با ضایعات هرپتیک رخ می‌دهد. در چند سال اخیر به دلیل مشکلات ناباروری در میان زوج‌های جوان، تقاضا برای تولید مثل کمکی افزایش یافته است. HSV-1 در مایع منی و سلول‌های اسپرم شناسایی شده است. در بیشتر موارد، ناباروری مردان بدون علائم خاص و با علل ناشناخته است. ما مطالعه خود را برای بررسی شیوع ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 در مایع منی مردان نابارور طراحی کردیم، با استفاده از روش حساس Real Time PCR TaqMan که یک تکنیک حساس برای تشخیص عوامل عفونی است. همچنین هدف ما بررسی رابطه بین حضور DNA HSV-1 و پارامترهای منی بود. در مطالعه حاضر، HSV-1 فقط در 16 (22.86٪) از 70 نمونه منی مردان نابارور شناسایی شد. در مطالعه‌ای توسط El Borai و همکاران، ارتباط معناداری بین HSV و ناباروری مشاهده شد. آنها DNA HSV-1 را در 24٪ از نمونه‌های منی مردان نابارور با استفاده از تکنیک nested PCR شناسایی کردند. در مطالعه دیگری DNA HSV در 49.5٪ از نمونه‌های منی شناسایی شد و حضور آن به طور معناداری با تعداد کم اسپرم و حرکت ضعیف اسپرم مرتبط بود. در توافق با El Borai و سایر مطالعات، در بررسی ما نیز ارتباط معناداری بین عفونت HSV و تعداد کم اسپرم نشان داده شد. Neofytou و همکاران 2.1٪ DNA HSV-1 را در نمونه‌های منی مردان نابارور گزارش کردند اما ارتباطی بین حضور DNA HSV-1 و پارامترهای منی نیافتند. مطالعات تجربی با موش‌های ترانس‌ژنیک رابطه بین عفونت HSV و ناباروری را نشان دادند. بیان تیمیدین کیناز HSV در بیضه موش‌های ترانس‌ژنیک با نقص‌های در اسپرماتوژنز مرتبط بود که با ناهنجاری‌های آکروزومی، ساختاری و توقف رشد مشخص می‌شد. در یک مطالعه برای تعیین شیوع عوامل بیماری‌زا که عفونت‌های منتقله از راه جنسی را در منی بیماران نابارور بدون علامت مردانه ایجاد می‌کنند، 3.7٪ از موارد حامل DNA HSV بودند و از بین تمامی عوامل بیماری‌زا مورد مطالعه، عفونت HSV بیشترین تاثیر را بر کیفیت منی و سطح نشانگرهای عملکرد غده‌های ضمیمه/اپیدیدیم داشت. درمان ضد ویروسی بیماران نابارور مرد که در منی آنها HSV مثبت بود، منجر به بارداری‌های موفقیت‌آمیز شد. بنابراین، عفونت HSV در دستگاه تناسلی مردانه می‌تواند برخی موارد ناباروری مردان را توضیح دهد، زیرا با کاهش کیفیت منی همراه است.
در نتیجه، یافته‌های این مطالعه که اولین تحقیق در مورد رابطه بین عفونت HSV-1 و ناباروری مردان در ایران است، همراه با تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که HSV بر مهمترین عوامل کیفیت منی تأثیر می‌گذارد. تشخیص زودهنگام این ویروس با تکنیک PCR امکان درمان مناسب ضد ویروسی را فراهم می‌کند که می‌تواند احتمال بازگشت باروری و حفاظت بلندمدت از کیفیت اسپرم را افزایش دهد. تشخیص ویروس‌های هرپس در منی کنترل بهتری بر انتقال این ویروس‌ها را فراهم می‌کند. با استفاده از آزمون حساس Real Time TaqMan PCR، شیوع قابل توجهی از DNA HSV-1 در منی بیماران نابارور بدون علامت شناسایی شد. عفونت HSV-1 با حرکت و مورفولوژی اسپرم‌ها ارتباطی نداشت اما با کاهش تعداد اسپرم در مایع منی مرتبط بود. این یافته‌ها نشان می‌دهد که عفونت‌های بدون علامت HSV-1 در دستگاه تناسلی مردان شایع است و ممکن است به ناباروری مردان کمک کند. به دلیل اینکه HSV-1 همچنین سلامت شریکان و فرزندان را به خطر می‌اندازد، تلاش‌ها برای تشخیص و درمان عفونت‌های تحت بالینی HSV-1 در دستگاه تناسلی باید افزایش یابد و در نهایت، برای بارداری‌های موفق در زوج‌های نابارور مبتلا به عفونت HSV، درمان با آسیکلوویر توصیه می‌شود.
جدول 1. توالی پرایمرها و پروب برای HSV-1.
| پرایمر فوروارد | پرایمر ریورس | پروب TaqMan |
|---|---|---|
| CGCATCAAGACCACCTCCTC | GCTCGCACCACGCGA | FAM-TGGCAACGCGGCCCAAC-BHQ1 |
جدول 2. ویژگی‌های دسته‌بندی نمونه‌ها به گروه‌های ناباروری مردانه و ناشناخته.
1: مردان نابارور با پارامترهای غیرعادی در تحلیل منی.
2: مردان نابارور با پارامترهای طبیعی در تحلیل منی.
جدول 3. درصد نمونه‌های مثبت و منفی توسط Real Time PCR.
| تعداد نمونه‌ها | مثبت (%) | منفی (%) |
|---|---|---|
| 70 | 16 (22.86) | 54 (77.14) |
جدول 4. ویژگی‌های دسته‌بندی نمونه‌ها به گروه‌های ناباروری مردانه و ناشناخته.
| پارامترها | HSV-1 | میانگین | انحراف استاندارد | مقدار P |
|---|---|---|---|---|
| تعداد (میلیون/میلی‌لیتر) | مثبت | 27.6 | 16.7 | <0.001 |
| منفی | 60.3 | 48.2 | ||
| حرکت سریع پیش‌رونده | مثبت | 3.5 | 5.4 | 0.776 |
| منفی | 4.01 | 7.05 | ||
| حرکت آهسته پیش‌رونده | مثبت | 26.2 | 11.5 | 0.482 |
| منفی | 23.4 | 14.5 | ||
| حرکت غیرپیش‌رونده | مثبت | 16.06 | 3.2 | 0.418 |
| منفی | 16.1 | 7.9 | ||
| مورفولوژی طبیعی | مثبت | 18.6 | 8.6 | 0.423 |
| منفی | 16.5 | 9.7 |
نتیجه‌گیری:
نتایج این مطالعه که اولین تحقیق در زمینه ارتباط عفونت HSV-1 و ناباروری مردان در ایران است، همراه با سایر تحقیقات نشان می‌دهد که HSV بر مهم ترین عوامل کیفیت منی تأثیر می‌گذارد.
تشخیص زودهنگام این ویروس با استفاده از تکنیک PCR، درمان ضد ویروسی مناسب را ممکن می سازد تا احتمال بازگشت باروری و حفاظت طولانی مدت از کیفیت اسپرم افزایش یابد.
با سپاسگزاری از کمک و همکاری: پژوهشکده و مرکز درمان ناباروری یزد، ایران، مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. این پژوهش توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران تأمین اعتبار شده است.
